Słuchanie jest istotnym elementem komunikacji i uczenia się od innych ludzi. Dzięki tej cennej umiejętności będziesz mógł lepiej poznać potrzeby swoich rozmówców i na nie odpowiedzieć.

Słuchanie to znacznie więcej niż słyszenie. Wymaga aktywnego – choć przeważnie cichego – uczestnictwa po to, aby stworzyć wzajemną interakcję, która zbuduje zaufanie oraz współczucie. W tym wpisie dowiesz się, jakie są cechy dobrego słuchacza, a także czego nie należy robić w trakcie rozmowy, aby interlokutor nie czuł, że go w niej pomijasz swoim brakiem uważności na to, co do Ciebie mówi. 

Kim jest dobry słuchacz?

Bycie dobrym słuchaczem oznacza skupienie się na osobie, która mówi, a nie na przerywaniu jej lub odpowiadaniu na niezadane pytania. To uważne, empatyczne i cierpliwe wsłuchanie się w to, co ktoś chce nam przekazać. Dobrzy słuchacze odgrywają w rozmowie bardziej pasywną rolę, ale aktywnie angażują się w kontakt z drugą osobą za pomocą mowy ciała i pytań uzupełniających. Szanują osobę, która mówi, nawet jeśli się z nią nie zgadzają, dając jej wyrazić myśli. Nie oceniają, nie radzą i nie krytykują. Pod koniec interakcji z dobrym słuchaczem mówca powinien czuć się szanowany i zrozumiany.

Negatywne cechy

Zły słuchacz to osoba, która podczas rozmowy niecierpliwie zerka na telefon, jedynie połowicznie słuchając tego, co ma do powiedzenia jej interlokutor. Poddając się rozpraszaczom, wraca nagle z uwagą do rozmowy, nie wiedząc do końca, o co chodzi, przerywa w środku zdania i wyraża sądy nie związane z tym, co oznajmił przedmówca. Mówi wiele, a mało słucha, osądzając i dając niechciane rady. 

Pozytywne cechy

Pewne cechy osobowościowe oraz pozytywne praktyki świadczą o tym, czy jesteśmy dobrymi słuchaczami. Poniżej prezentujemy 5 istotnych zasad w tym kontekście. 

1. Bądź obecny

Oznacza to bycie żywo zaangażowanym w każdą chwilę rozmowy tak, aby móc w pełni zrozumieć, o czym ktoś do nas mówi, by przewidywać, co za chwilę nam zakomunikuje oraz co chce nam przekazać niewerbalnie. Warto unikać zakłóceń w postaci telefonu czy obecności niepożądanych w danej chwili osób trzecich. 

2. Pokaż, że słuchasz

Utrzymywanie kontaktu wzrokowego przez 30% do 60% czasu rozmowy jest niezwykle ważne. Rozmówca widzi Twoje zainteresowanie i chętniej dzieli się z Tobą swoimi refleksjami. Twoje ciało powinno być lekko nachylone w jego stronę, ale nie za bardzo, aby nie przekraczać jego sfery prywatności.

3. Zadbaj o atmosferę

Nie przeprowadzaj rozmów w biegu, na korytarzu, gdzie jest wielu ludzi, którzy mogą zakłócić Waszą konwersację. Wybieraj do tego pomieszczenia, w których Twój interlokutor będzie mógł poczuć się komfortowo i odbyć z Tobą konwersację 1 na 1. Wówczas będzie bardziej skłonny do wyrażenia swoich myśli. Wybierz odpowiednią porę na rozmowę. Może okazać się bowiem, że obie strony są w danym momencie pod wpływem silnych emocji. Możesz wtedy zakomunikować, np. „Rozumiem, że jesteś obecnie bardzo zestresowany i chcę zrozumieć dlaczego, jednak sam jestem w tej chwili zdenerwowany inną sytuacją, która zajmuje moje myśli. Czy możemy spotkać się na lunch i na spokojnie porozmawiać?”

4. Podtrzymuj konwersację

W rozmowie, w której jesteś uważnym słuchaczem powinieneś używać zwrotów, które będą ją podtrzymywać, np. parafrazując to, co powiedział Twój rozmówca i pytając o to, czy dobrze zrozumiałeś to, co miał na myśli. Dobrą praktyką jest również przytakiwanie, choć nie nadmierne i nie niecierpliwe, lecz wyrażane w odpowiednich momentach. Znaczenie ma także Twój uśmiech, pamiętaj, że może być on życzliwy, nieśmiały, ironiczny, czy lekceważący. Korzystaj z mowy ciała (mimiki, gestów i postawy ciała) w taki sposób, aby podkreślić fakt, że uważnie słuchasz, co się do Ciebie mówi.

5. Wykaż się empatią

Nie wyrażaj własnej opinii zanim nie wysłuchasz pełnego komunikatu, jaki ma Ci do przekazania rozmówca. Spójrz na omawianą kwestię z jego punktu widzenia, postaw się na jego miejscu, by okazać współodczuwanie i zrozumienie dla emocji, jakie przeżywa.

Co daje aktywne słuchanie? Może pomóc rozmówcy w spojrzeniu na sprawę z innej niż dotychczas perspektywy i pomóc mu w samodzielnym znalezieniu rozwiązania, ponieważ usiłuje uważnie zrozumieć drugą stronę i zadbać o bezpieczną oraz szczerą komunikację. To umiejętność przydatna nie tylko w pracy, ale również w życiu osobistym. Warto z niej korzystać przy okazji każdej rozmowy.